TAVİ yöntemi nedir? TAVİ ne demek?
TAVİ, İngilizce’deki “Transcatheter Aortic Valve Implantation” ifadesinin kısaltmasıdır. “Aort kapağın kateter yoluyla yerleştirilmesi” anlamına gelir. Diğer adı, TAVR’dır. “TAVI ameliyatı” ifadesinin kullanılması ise yanlıştır. Çünkü, TAVİ ameliyatsız bir yöntemdir; yani göğüs kafesi kesilmez ve kalbin durdurulmaz.
TAVİ yöntemi kimlere uygulanır?
TAVİ yöntemi (işlemi/operasyonu) ileri derecede aort kapak darlığı olan hastalara uygulanır. Kimin uygun olacağı ise pek çok faktöre bağlıdır: Genel sağlık durumu, cerrahi risk, damar yapısı, eski kapağın anatomik özellikleri vs…TAVİ, açık kalp cerrahisine, yani kapağın kalp ameliyatı ile değiştirilmesine alternatif bir yöntemdir.
Aort kapak darlığı nedir?
Aort kapak; kalbin sol karıncığı, yani kalbin ana pompası ile vücudun ana atardamarı olan aort arasında bulunur. Bu kapak düzgün açılmazsa vücuda yeterli kan gönderilemez. Bu da göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, yorgunluk veya bayılmaya neden olur. Yaşlılarda aort kapak darlığı gelişme olasılığı gençlerden çok daha fazladır. Bunun nedeni, yaşlandıkça kapağın kireçlenmesidir.
TAVİ deneysel bir yöntem midir?
Hayır, TAVİ deneysel bir tedavi yöntemi değildir. 2002’deki ilk kullanımından bu yana, dünya çapında 70’ten fazla ülkede 500.000’den fazla hastaya uygulanmış olan etkin bir tedavi yöntemidir.
TAVİ’nin faydaları nelerdir?
TAVİ sayesinde;
- Kalp daha iyi çalışır,
- Nefes darlığı, çabuk yorulma gibi şikayetler geçer (ya da azalır),
- Yaşam kalitesi artar,
- Yaşam süresi uzar.
TAVİ’nin riskleri (komplikasyonları) nelerdir?
Her 100 hastanın 10’unda kapak takılacak yerin kalbin elektriksel ileti sistemine olan yakınlığı nedeniyle geçici ya da kalıcı kalp pili takılma ihtiyacı olabilir. Yeni kapak kireçten dolayı pürüzlü bir yüzeye takıldığından kapak etrafından kan kaçağı da gelişebilir (Tıbbi adı: Paravalvuler kaçak -PVL-). Hafif kaçaklar sıktır; önem taşımazlar. Orta ya da ileri derecedeki kaçaklar ise önemlidir; sonradan tıpa ile kapatma işlemi gerekebilir. İşlemde görüntü alabilmeyi sağlayan boya (kontrast madde) böbreklere zarar verebilir; genellikle düzelir, bazen geçici çok nadiren de kalıcı diyaliz gerekebilir. Bu tip riskler, kalp ameliyatında TAVİ’ye kıyasla daha az görülür.
En ciddi komplikasyonlar (felç, kalp krizi, ciddi kanama ve ölüm) ise TAVİ’de toplamda her 100 hastanın 2’sinde görülür.
Her hasta farklı olduğundan belli riskler belli hastalarda daha yüksektir. Ama, genel bir fikir vermesi amacıyla konuyu şöyle özetleyebiliriz: Klinik çalışmalardaki tüm hastaların ortalama istatistiğine göre kalıcı kalp pili ihtiyacı ve kapak etrafından kaçak gelişme riski kalp ameliyatına kıyasla TAVİ’de daha sık görülürken; felç, kalp krizi, ciddi kanama ve ölüm ise TAVİ’ye kıyasla ameliyatta daha sık görülür (Bkz. Sayfanın sonundaki bilimsel verilere dair referanslar). Bizim tecrübelerimiz de bu verilerle uyumludur.
Bu riskler bizi biraz endişelendirdi, ne yapmalıyız?
Endişelenmekte haklı olabilirsiniz, ama unutmayın: Bu komplikasyonlar çok nadir gelişir. Önemli olan TAVİ işleminin gerçekten gerekli olup olmadığıdır. Eğer güncel bilimsel verilere ve kılavuzlara uygun bir şekilde TAVİ kararı verilmişse bu işlemden kaçmak kendinizi ölüm riskine daha fzla maruz bırakmak anlamına gelir. Şöyle ki; TAVİ veya ameliyat ile kapak yenilenmezse her iki hastadan biri iki yıl içinde hayatını kaybeder.
TAVİ olmasam ilaçla idare edemez miyim?
Hayır. İleri derecedeki aort kapak darlığının tek tedavisi kapağın yenilenmesidir. İlaçlar sadece belli bir süreliğine hastalığın belirtilerini giderirler; altta yatan sorun ise giderek kötüleşmeye devam eder.
TAVİ işlemi öncesi neler yapılır?
İşleme onay verme:
- TAVİ işleminin faydaları ve olası riskleri hakkında işlem öncesi bilgilendirileceksiniz. Aklınıza takılan soruları unutmamak için not almanızı tavsiye ederiz.
- İşlem günü, sabah sizi tekrar göreceğiz ve varsa sorularınızı cevaplayacağız. Sonra, onam formunu okumanızı ve anladıktan sonra imzalamanızı rica edeceğiz. Bu onam formu imzalanmadan yasal olarak doktorlar size işlem yapamaz.
- Formu okumakta veya anlamakta zorluk çekerseniz, bizden yardım alabilirsiniz.
İşlem odasına (kateterizasyon laboratuvarı) alınma:
• Size bazı rahatlatıcı bazı ilaçlar verebiliriz. Bu ilaçlar uykunuzu getirebilir, normaldir.
TAVİ öncesi hangi tetkikler yapılır?
Kan tahlili: Kansızlık, böbrek yetersizliği, karaciğer yetersizliği ve enfeksiyon gibi sorunların var olup olmadığının kontrolü için.
EKG: Kalpte ritim bozukluğu olup olmadığının anlaşılması için.
EKO (Kalp ultrasonu): Kalbin pompa gücünün ve aort kapak darlığının doğrulanması için.
Bilgisayarlı tomografi: Hangi boyutta yapay kapak seçilmesi gerektiğinin ve bacak damarlarının işlem için uygun olup olmadığının belirlenmesi için.
Anjiyo: Kalp damarlarında darlık olup olmadığının anlaşılması için (Darlık varsa önce damarların stentle açılması gerekebilir).
TAVİ işlemi nasıl yapılır?
Yapay kapak, kateterin uç kısmındadır; sıkıştırılmış halde yerleşik olarak gelir.
- Bacak damarı yoluyla TAVİ: En sık kullanılan ve en güvenli giriş yoludur. Diğer giriş yolları sadece bacak damarı kullanılamadığı durumlarda tercih edilir.
- Kol damarı yoluyla TAVİ: Kol atardamarı (omuz hizasında) kullanılır. Sıklıkla, bir damar cerrahı yardımıyla kesi yapılır. Kardiyologlar tarafından özel teknikler kullanılarak, yani kesi yapmadan da yapılabilir.
- Direkt göğüsten TAVİ: Göğsün sol yanından direkt kalp içine kateter gönderilir. Komplikasyon riski yüksek olduğundan nadiren uygulanır. Sıklıkla, cerrah tarafından kesi yapılır.
- Direkt aortik TAVİ: Sadece cerrahlar uygular. Göğüs kafesi kısmen veya tamamen açılır ve kateter aort içinden kalbe direkt gönderilir. Kalbin durdurulmasına gerek olmasa da yarı-ameliyat sayılır. Nadiren uygulanır.
X-ışınları kullanılarak aort ve kalp içinde hangi manevraların yapılması gerektiğine karar verilir. Kateter, kalbe gönderilir ve eski, bozulmuş kapak hizasında yeri ayarlanır. Kateterin dış kısmına bağlı olan bir mekanik bir kumanda sayesinde yapay kapak kateter ucundan çıkarılır. Kapak yeri iyiyse bırakılır. Kapak yerleştirilir yerleştirilmez çalışmaya başlar. İşlem boyunca kalp çalışmaya devam eder, ameliyattaki gibi durdurulmasına gerek yoktur. Dolayısıyla, kalp-akciğer pompası kullanılmaz.
Anestezi doktoru işlem boyunca hastanın hayati fonksiyonlarını; yani tansiyonunu, kalp hızını, solunum sayısını ve kalitesini sürekli takip eder. Ağrı hissetmemesini ve uyku halinin devamını kontrol eder. Böylece, işlemi yapan biz girişimsel kardiyologlar da kendi işimize, yani kapağı yerleştirmenin detaylarına daha iyi odaklanmış oluruz.
Kasık bölgesinden yapay kapağı taşıyan kateteri kalbe gönderirken görüntüleme için boya maddesi kullanmak zorundayız. Bu nedenle, genellikle diğer kasıktan da küçük bir giriş yeri sayesinde kalbe, ince, başka bir görüntüleme kateteri göndeririz. Bazen, diğer kasığı değil de el bileği damarını bu amaçla kullanırız. Bu yüzden, hasta uyandığında sadece TAVİ yapılan taraftaki kasıkta değil, diğer kasıkta ya da el bileğinde de bandaj görecektir.
TAVİ, kalp çalışmaya devam ederken yapıldığından, kapağı yerleştirme aşamasında kanın itici gücüyle kalp, yapay kapağı yerinden atmak ister. Bu nedenle, kalbi geçici olarak güçsüz bırakmak adına birkaç saniyeliğine geçici kalp pili uyarılarıyla kalbin hızını artırırız (~180 vuru/dakika). Bu nedenle, çoğu doktor kasık veya boyun toplardamarında da bir giriş yeri daha açmayı tercih eder. Hasta uyandığında buralarda da bandaj görebilir. Hatta, nadiren komplikasyon nedeniyle kalıcı kalp pili ihtiyacı gerekebileceği tahmin edilirse kasıkta veya boyunda kalp pili kablosuyla beraber uyanacaktır. Ben de dahil bazı hekimler ise bu tekniği tercih etmiyoruz. Bunun yerine, yeni teknikler kullanarak TAVİ yapmamızı sağlayan uzun tel üzerinden pil uyarısı veriyoruz. Bu yeni teknik hem işlem süresini hem komplikasyon olasılığını hem de maliyeti azaltmaktadır.
Çoğu durumda işlem bitince, hasta direkt işlemin yapıldığı odada (kateter laboratuvarı ya da hibrit oda) uyandırılır. Genel anestezi uygulanmışsa ağzındaki solunum tüpü ve eğer uygulanmışsa geçici kalp pili kablosu da genellikle işlem odasındayken çıkarılırlar. Bazı durumlarda bu “çıkarma” işlemleri koroner yoğun bakım ünitesinde yapılır.
İşlemi yapmamız için bize bir giriş kapısı sağlayan kasıktaki giriş yeri kalem çapındadır. Bu açıklığı hemen her zaman ameliyatsız dikiş atma cihazlarıyla ameliyata gerek duymadan kapatırız. Bazen (örneğin; kasık damarı çok kireçli olduğunda) bu yöntem başarılı olmaz ve cerrahi olarak kapatmak gerekebilir.
TAVİ işlemi ne kadar sürer?
Ortalama 1,5 saat. Her hastanın özelliği farklı olduğundan klinik ya da anatomik nedenlerle bu süre daha kısa ya da daha uzun olabilir.
TAVİ işlemi sırasında ağrı duyulur mu?
Hayır. İşlem ya genel anestezi ya da sedasyon altında yapılır. Her ikisinde de hasta uyutulur ve hastanın işlem boyunca ağrı hissetmesini engelleyen ilaçlar verilir. Fark şu: Genel anestezide hastanın solunum yoluna tüp takılır, yani hasta entübe edilir ve havayı hastaya solunum cihazı verir. Sedasyonda ise solunum tüpü takılmaz, hasta solunum cihazına bağlanmaz, hasta solunumunu kendi yapar. Mümkün olduğunca sedasyon tercih edilir. Çünkü, sedasyon ile işlem süresi daha kısa ve risk de daha azdır.
TAVİ işlemi sonrasında ağrı olur mu?
Hasta uyandığında takılmış olan kateterlere bağlı hafif bir ağrı hissedebilir. Bu durumda, basit ağrı kesiciler ile ağrı giderilir.
TAVİ’de kullanılan yapay kapak neyden yapılır?
Yeni yapay kapak biyolojiktir. Yani, sığır ya da domuz kalbinin dış zarından yapılır. Bu yapıları destekleyen taşıyıcı bir metal tel iskele de vardır. Metaller; kobalt-krom veya nikel-titanyum alaşımıdır. Bu metaller paslanmaz.
Yeni kalp kapağının ömrü kaç yıldır?
Çoğu hastada (%90) yeni takılan kapağın 10 yıl boyunca bozulmadan çalıştığı son bilimsel verilerle gösterilmiştir. Elimizde henüz daha uzun süreli veri bulunmamaktadır. Ama, TAVI’de takılan kapakların ameliyatla takılan biyolojik kapaklarla aynı materyallerden ve aynı firmalar tarafından üretildiği düşünülürse onlara benzer bir ömürleri olacağı varsayılabilir. Aslında kapağın ömrünü belirleyen pek çok faktör vardır ve bunlar her hasta için farklı etki gösterebilir. Örneğin, böbrek yetersizliği gibi ilave bir hastalığın olması kapak ömrünü kısaltır.
Hasta ne kadar gençse kapak ömrü de o kadar kısa olur (Evet, yanlış okumadınız; gençlerde biyolojik kapaklar, kalbin daha güçlü olması ve kapaktan geçen kanın daha hızlı olması nedeniyle daha erken bozulur).
Daha önceden TAVİ olmuş bir hastaya tekrar TAVİ yapılabilir mi?
TAVİ ile takılan kapak zamanla bozulsa bile genellikle tekrar TAVİ yapılabilir (TAVI-in-TAVI).
Daha önceden aort kapağı ameliyatla değiştirilmiş olan bir hastaya TAVİ yapılabilir mi?
Eğer, eski yapay kapak biyolojikse evet, genellikle TAVİ yapılabilir (TAVI-in-valve). Ama, eski yapay kapak mekanikse yapılamaz.
Yeni yapay kapak vücutta hissedilir mi? Ses çıkarır mı?
Hayır, hissedilmez. Ameliyatla takılan mekanik kapakların aksine dışarıdan duyulan ses de çıkarmaz.
Takılan kalp kapağı yerinden oynar mı?
Hayır. Yerinden sonradan oynamış olduğu anlaşılan vakalar literatürde bildirilmiş olsa da bu çok nadir bir durumdur.
En iyi TAVİ kapağı hangisi?
Balonla açılan kapaklar ile kendiliğinden açılan kapaklar arasında önemli bir kalite farkı yoktur. Tüm kapaklar yüksek teknoloji ile üretilirler. Çoğu hasta için herhangi bir marka kapak kullanılabilir. Ancak, bazen belli bir hasta için belli bir markayı tercih etmek daha uygunken, başka bir hasta için diğer bir markayı tercih etmek daha uygun olabilir. Bu, kapak kalitesinden ziyade işleme dair teknik bir konudur.
TAVİ işlemi öncesi en son ne zaman yemek yiyip su içebilirim?
İşlemden önce son 8 saate kadar yemek yiyebilir, son 2 saate kadar saf su içebilirsiniz. İşlem günü sabah az miktar su ile -aç karna olsanız bile- sabah almanız gereken ilaçları alabilirsiniz. Ama, ilaç ayarlama konusu her ilaçta farklıdır; o yüzden size önceden detaylıca anlatılır.
TAVİ işlemi için ne zaman hastaneye gelmeliyim?
Çoğu hasta hastaneye TAVİ’nin yapılacağı günün sabahı gelirken bazı hastalarda bir gün önceden yatış ve hazırlık gerekebilir. Bu, hastane protokolü ve doktorunuzun tercihine göre değişir.
Hastanede kaç gün yatacağım? Ne zaman taburcu olacağım?
Çoğu hasta TAVİ sonrası ertesi gün taburcu edilir. Ama, bazı hastalarda bu süre daha uzun olabilmektedir. Bu süre;
- Hastanın genel sağlık durumuna,
- Komplikasyon olup olmamasına,
- Kişisel faktörlere (örneğin, iyileşme hızına) bağlıdır.
Amacımız sizi evinize en kısa sürede ve güvenli bir şekilde göndermektir. Çünkü, hastanede gereksiz yere uzatılan yatışlar hem enfeksiyon kapma riskini artırır hem de iyileşme sürecini yavaşlatır.
İşlemden sonra hasta nasıl takip edileceğim?
TAVİ’den hemen sonra takip amacıyla koroner yoğun bakım ünitesine alınacaksınız:
- Hemşireniz sizin uyanık olduğunuzu ve kendi kendinize nefes alıp almadığınızı kontrol edecek.
- Ağzınızdaki solunum tüpü -eğer genel anestezi kullanılmışsa ve işlem sonunda kateterizasyon laboratuvarındayken çıkarılmamışsa- çıkarılacak.
- Hemşireniz ağrınız olup olmadığını ve iyi hissedip hissetmediğinizi düzenli olarak kontrol edecek.
- Kasıktaki damar giriş yeriniz sorun var mı diye ara ara kontrol edilecek.
- İlk 4 saat ayağınızı düz uzatmanız istenecek. Bu damar giriş yerinden kanama olmaması için yapılır.
- Hemşireniz zamanı gelince yavaş yavaş ayağa kalkmanız için size yardım edecek.
- Tam anlamıyla uyanmış olduğunuzda su içebilirsiniz. Su içmede sorun yaşamazsanız yemek yemeye de artık başlayabilirsiniz, demektir.
- Kontroller sonucu sorun yoksa artık servis odasına alınacaksınız.
Yoğun bakımdayken yakınlarım beni görebilecekler mi?
Evet, günün belirli saatlerinde çok uzun süre olmadan yakınlarınızdan biri sizi görebilecek. Ama, özel durumlar dışında sürekli yanında kalınmasına enfeksiyon riski nedeniyle izin vermiyoruz. Servis odasında ise bir refakatçi sürekli kalabilir.
Taburcu olmadan önce hangi tetkikler yapılacak?
- Kan tahlili
- Göğüs röntgeni
- EKG (elektrokardiyografi)
- EKO (kalp ultrasonu)
Evdeyken kasığımda ne olursa doktoruma haber vermeliyim?
- Kanama (Bu durumda basitçe parmakla kanayan yere bastırmalı ve 112’yi aramalısınız)
- Giderek büyüyen şişlik (Ama, fındık büyüklüğünü geçmeyen ve büyümeyen şişlik normaldir)
- Giderek artan kızarıklık (Ama, hafif kızarıklık, şişlik ve hassasiyet olması normaldir. Ayrıca, morarma görmeniz de normaldir)
- İltihaplı akıntı (Ama, ara ara şeffaf az miktarda akıntı normaldir)
- Aşırı ağrı (Ama, ağrınız zamanla azalıyorsa bu normaldir)
- Bacakta giderek kötüleşen uyuşukluk olması
- Ateş (>38,5 °C)
Ne zaman banyo yapabilirim?
Evinize gidince duş alabilirsiniz. Nazikçe sabunla yıkanabilirsiniz. Duş sonrası temiz bir bezle yara yerini kurulamalısınız. Krem, pudra vb. kullanmanızı önermiyoruz. Küvete girip su içinde beklemenizi de enfeksiyona neden olabileceği için önermiyoruz.
Kasıkta, ciltte dikiş var mı?
Doktorlardan bazıları kasık giriş yerine hiç dikiş atmazken bazıları 1-2 dikiş atabilir. Dikiş atılmışsa bir hafta sonra alınmalıdır.
İşlem sonrası kan sulandırıcı ilaç kullanacak mıyım?
Çoğu hasta düşük doz Aspirin (Coraspin 100 mg, Ecopirin 81/100/150 mg) kullanır. Bazı hastalarda daha farklı kan sulandırıcılar yazılabilir. Başka nedenlerle zaten kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız aynı ilaçları devam etmeniz istenebilir. Bu ilaçların kullanılması yapay kalp kapağında pıhtı oluşmaması için şarttır.
Fiziksel aktivitelere ne zaman başlayabilirim?
TAVİ işlemi öncesi fiziksel hareketler esnasında, hatta basit bir yürüyüşte bile oldukça zorlanmış olabilirsiniz. Bu kendinizi kısıtlamanıza ve kondisyonunuzun düşmesine yol açmış olabilir. Bu nedenle, TAVİ sonrası ilk aktivitelere kademeli olarak geçiş yapmalısınız. Zamanla, gücünüz artacak ve kendinizi daha iyi hissedeceksiniz. Çoğu hasta bir ay içinde giderek daha iyi hissettiğini ifade eder. Yürüyüş iyileşme sürecinde çok önemlidir. İlk hafta ev içinde, bahçede veya yakındaki parklarda kısa yürüyüşler yapın. Sonra, her gün giderek yürüyüş sürenizi yavaş yavaş artırın. İlk kontrol muayenenize gelene kadar ağır kaldırmayın, ağır işler yapmayın ve yüzmeyin. İlk kontrol muayenesi genellikle 1 ay sonradır.
Ne zaman işe dönebilirim? Ne zaman araba sürebilirim? Ne zaman uçağa binebilirim? Ne zaman cinsel ilişkiye girebilirim?
Bu sürelerin kararı; yaşınıza, genel sağlık durumunuza, işinize ve işlemin sonucuna göre çok değişkenlik gösterir. Öneriler kişiye göre değişir.
Kapağıma nasıl iyi bakabilirim?
Yapay kapağınızın sağlıklı kalması için kan sulandırıcı ilacınızı aksatmadan kullanmalısınız. Ayrıca, kapağın mikrop kapmaması da çok önemlidir. Vücudunuzun başka bir yerinde, özellikle ağız içinde ve dişlerde enfeksiyon varsa buradan kana mikrop geçebilir ve sonra kapağa tutunabilir. O yüzden, bu durumlarda antibiyotik tedavisi almak çok önemlidir. Eğer başka bir nedenle ameliyat olacaksanız veya diş ile ilgili tedavi alacaksanız yapay kalp kapağınızın olduğunu mutlaka doktorunuza söylemelisiniz. Böylece doktor önleyici antibiyotik tedavisini başlayabilir.
Gerektiğinde, Emar (MRI) çektirebilecek miyim?
TAVİ sonrasında herhangi bir zamanda başka tıbbi nedenlerle (örneğin; bel fıtığı) ilgili branşın doktoru MRI çektirmenizi gerekli görebilir. MRI, manyetik alan yayan bir cihaz olduğundan metal yapıları mıknatıs gibi çeker. Bu da yapay kalp kapağı olan hastalarda ve çekimi yapan teknisyenlerde kaygıya neden olur. Aslında, TAVİ kapakları TAVİ’nin yapıldığı ilk günde bile MRI çekilmesinden etkilenmez. Çünkü, yapay kapağın fonksiyonel bölümü biyolojik yapıdadır. Biyolojik kısımları tutan telden örme ince metal iskele ise kobalt-krom ya da nikel-titanyum alaşımı olup manyetik alandan kayda değecek kadar etkilenmez. Burada dikkat edilmesi gereken nokta aşırı yüksek manyetik alanla çekim yapmamaktır (≤3 Tesla olmalı ve bazı sayısal parametreler aşılmamalı). Zaten, günlük pratikte 3 Tesla’dan yüksek çekim yapmak son derece nadirdir.
TAVİ mi, ameliyat mı? Bilimsel verileri özetler misiniz?
TAVİ’nin etkili ve güvenli bir tedavi yöntemi olduğu bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır. Bu çalışmaların hepsi en kaliteli bilimsel dergilerden biri olan New England Journal of Medicine’da (NEJM) yayınlanmıştır [2019 Etki faktörü (Impact factor)= 74. NEJM, bilimsel camianın en yüksek etki faktörlü tıp dergisidir].
İlk önce (2011-2014), kalp ameliyatını kaldıramayacak kadar yüksek riskli hastalarda TAVİ’nin başarılı olduğu kanıtlanmıştır. Sonuç; TAVİ = Cerrahi.1,2
Sonra (2016-2017), cerrahi riski orta derecede olan hastalarda TAVİ’nin başarısı kanıtlanmıştır. Sonuç; TAVİ = Cerrahi.3,4
Daha sonra (2019), TAVİ’nin cerrahi riski düşük olan hastalarda bile başarılı olduğu kanıtlanmıştır. Sonuç; TAVİ = Cerrahi.5-7
Özetle; ACC/AHA (Amerika) ve ESC (Avrupa) Kalp Kapağı Hastalıkları Kılavuzları’na göre, hastada aşağıdaki şu özelliklerden herhangi biri varsa hastanın yaşına bakılmaksızın kalp ameliyatından ziyade TAVİ yapılması önerilir:8,9
- Ameliyat için çok yüksek riskli, yani ameliyattan sağ çıkma olasılığının az olduğu tahmin edilen hastalar (Bunun için risk hesaplama yöntemleri kullanılır).
- Beyin, akciğer ve böbrek gibi diğer hayati organlarında da ciddi sorunu olan hastalar.
- Çok düşkün, bakıma muhtaç hastalar.
- Ameliyat için teknik açıdan sorunlu hastalar (Örneğin, aort damarı kesi yapılamayacak kadar kireçli olanlar).
Hastada bu sayılan durumlardan hiçbiri yoksa o zaman karar hastanın yaşına göre verilir. Yaş ile ilgili sınırlar hakkında Amerika ve Avrupa bakış açıları farklıdır, yani bu kısım biraz tartışmalıdır. Şöyle ki;
ACC/AHA (Amerika) Kalp Kapağı Hastalıkları Kılavuzu’na göre:
- 65 yaş altında ameliyat tercih edilir (65 yaşından genç hastalara yapılan TAVİ’nin uzun dönem sonuçlarına dair elimizde henüz yeterli bilimsel veri bulunmadığı için).
- 65-80 yaş arasında TAVİ de ameliyat da tercih edilebilir.
- 80 yaş üstünde TAVİ tercih edilir.
ESC (Avrupa) Kalp Kapağı Hastalıkları Kılavuzu’na göre:
- 75 yaş altında ameliyat tercih edilir.
- 75 yaş üstünde TAVİ tercih edilir.
“Ameliyat mı daha iyi, TAVİ mi?” sorusuna cevap olması için özetlediğim bu bilgiler genel bir fikir verme amacı taşımaktadır. Yani, her hastanın özelliği farklı olduğundan bazen bu yaklaşımın dışına çıkmak gerekebileceğini ve en doğru kararı kardiyolog ve kalp cerrahından oluşan bir ekibin (Kalp Ekibi) verebileceğini özellikle belirtelim.
Hasta ve yakınlarına öneri: Daha önce size TAVİ’den hiç bahsedilmemiş olabilir. Bu tür ciddi kararlarda her zaman ikinci bir görüş almakta fayda var.
Bilimsel verilere dair referanslar
Smith CR, Leon MB, Mack MJ, et al. Transcatheter versus surgical aortic-valve replacement in high-risk patients. N Engl J Med. 2011;364:2187-2198.
- Adams DH, Popma JJ, Reardon MJ, et al. Transcatheter aortic-valve replacement with a self-expanding prosthesis. N Engl J Med. 2014;370:1790-1798. (A trial in high-risk patients)
- Leon MB, Smith CR, Mack MJ, et al. Transcatheter or surgical aortic-valve replacement in intermediate-risk patients. N Engl J Med. 2016;374:1609-1620.
- Reardon MJ, Van Mieghem NM, Popma JJ, et al. Surgical or transcatheter aortic-valve replacement in intermediate-risk patients. N Engl J Med. 2017;376:1321-1331.
- Mack MJ, Leon MB, Thourani VH, et al. Transcatheter aortic-valve replacement with a balloon-expandable valve in low-risk patients. N Engl J Med. 2019;380(18):1695-1705.
- Popma JJ, Deeb GM, Yakubov SJ, et al. Transcatheter aortic-valve replacement with a self-expanding valve in low-risk patients. N Engl J Med. 2019;380(18):1706-1715.
- Mack MJ, Leon MB, Thourani VH, et al; PARTNER 3 Investigators. Transcatheter Aortic-Valve Replacement in Low-Risk Patients at Five Years. N Engl J Med. 2023 Nov 23;389(21):1949-1960.
- Otto CM, Nishimura RA, Bonow RO, et al. 2020 ACC/AHA Guideline for the management of patients with valvular heart disease: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Joint Committee on Clinical Practice Guidelines. J Am Coll Cardiol. 2021;77(4):e29-e36.
- Vahanian A, Beyersdorf F, Praz F, et al. ESC/EACTS Scientific Document Group. 2021 ESC/EACTS Guidelines for the management of valvular heart disease. Eur Heart J. 2022;43(7):561-632.