Vakalarımızdan Örnekler:
Bu videoda, her birinde ayrı bir kapak markası kullandığımız 4 ayrı TAVİ vakamızı sunuyoruz.
TAVİ; kalbin aort kapağının ameliyatsız yöntemle değiştirilmesidir. Kalbin aort kapağındaki ciddi daralma nedeniyle yapılır. Açık kalp ameliyatı ihtiyacını ortadan kaldıran tıbbi bir uygulamadır. TAVİ işleminin uygulanması son yıllarda oldukça artmıştır. Öyle ki; aort kapak darlığı tedavisinin en yaygın yöntemi haline gelmiştir. Mevcut araştırmalar, bu yöntemin genellikle daha güvenli olduğunu, sağlığınız ve kişisel özellikleriniz işlemi mümkün kıldığı sürece geleneksel aort kapak değiştirme ameliyatına benzer veya daha iyi sonuçlara sahip olduğunu göstermektedir.
TAVİ hangi ifadenin kısaltmasıdır?
TAVİ, İngilizce “Transcatheter Aortic Valve Implantation” ifadesinin kısaltmasıdır. “Aort kapağın kateter yoluyla yerleştirilmesi” anlamına gelir. Diğer adı TAVR’dır.
TAVİ kime uygulanır?
TAVİ ileri derecede aort kapak darlığı olan hastalara uygulanır. Kimin uygun olacağı ise pek çok faktöre bağlıdır: Genel sağlık durumu, cerrahi risk, damar yapısı, eski kapağın anatomik özellikleri vs… TAVİ ile ilgilenen bir doktor bunları detaylıca inceleyerek size en doğru cevabı verecektir. TAVİ, açık kalp cerrahisine alternatiftir. Açık kalp cerrahisinde aort kapak ya mekanik (menteşe benzeri sistem) ya da biyolojik (inek ya da domuzdan alınan doku) olur. TAVİ olan kişiler genellikle aort kapak değiştirme ameliyatı olanlardan daha hızlı taburcu olurlar.
Aşağıdaki durumlarda doktorunuz TAVİ ‘yi önerebilir:
- Belirti ve şikayetlere neden olan ciddi aort darlığı,
- Daha önce biyolojik yapay kalp kapağı ameliyatı olmuş ancak kapağı bozulmuş hastalar (Yapay kapak içine TAVİ),
- Ameliyatı çok riskli yapan akciğer veya böbrek hastalığı gibi ek hastalığı olanlar.
Aort kapak darlığı nedir?
Aort kapağı, sol alt kalp odası (sol karıncık) ile vücudun ana atardamarı olan aort arasında bulunur. Kapak düzgün açılmazsa, kalpten vücuda kan akışı azalır. Aort kapak darlığı, kalpten diğer organlara kan akışını düzenleyen aort kapağının tam olarak açılamadığı bir kalp hastalığıdır. Genelde aort kapağı kalınlaştığında ve sertleştiğinde (kireçlendiğinde) oluşur. Yaşlılarda aort darlığı olma olasılığı genç insanlardan çok daha fazladır. Bunun nedeni, zamanla kapak üzerinde kalsiyum birikiminin meydana gelmesidir. Bu hastalık efor harcarken göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, yorgunluk ve bayılmaya neden olabilir.
Neden TAVİ yaptırmam gerekir?
Kalbinizde dört adet kapak vardır ve kan her birinden sırayla akar. Bunlardan biri aort kapağıdır. Kalbiniz kanı bu kapak sayesinde vücudunuza pompalar. TAVİ, büyük bir ameliyata gerek duymadan bu kapağı değiştiren bir yöntemdir. TAVİ yaptırmanın en yaygın nedeni, aort kapağını veya etrafındaki alanı daraltan aort darlığıdır. Bu daralma genellikle yaşa bağlı aşınma ve yıpranmadan dolayı kapakta kireç birikmesinden kaynaklanır (özellikle 70 yaşın üzerindeyseniz). Başka sağlık sorunları nedeniyle de olabilir. Kapağın daralması, vücudunuzun geri kalanına akan kan miktarını sınırlar. Kalbiniz de bunu telafi etmek için kendini daha fazla kan pompalamaya zorlar. Bu da genellikle kalp kasınızda uzun süreli hasara ve ardından kalp yetmezliğine yol açar.
Aort kapak değişimine ihtiyaç duyan birçok kişi ya darlığın ciddiyeti ya da diğer sağlık sorunları nedeniyle “yüksek risklidir”. Bu da açık kalp ameliyatı gibi büyük bir ameliyattan sonra daha fazla komplikasyon ve ölüm riskine sahip oldukları anlamına gelir. TAVİ çoğu zaman bu hastaların tek seçeneğidir.
Bu riskler bizi biraz endişelendirdi, ne yapmalıyız?
TAVİ, her ülkede olduğu gibi ülkemizde de bunun pratik eğitimini ve sertifikasını almış girişimsel kardiyologlar tarafından uygulanır.
Sonuçta bu yeni bir teknoloji. Yeterli tecrübe var mı?
TAVİ deneysel bir tedavi yöntemi değildir. 2002’deki ilk kullanımından bu yana, dünya çapında 70’ten fazla ülkede 500.000’den fazla hastaya uygulanmış olan etkin bir tedavi yöntemidir.
TAVİ’nin riskleri nelerdir?
Her 100 hastanın 10’unda kapak takılacak yerin kalbin ileti sistemine olan yakınlığı nedeniyle geçici ya da kalıcı kalp pili takılma ihtiyacı olabilir. En ciddi riskler (felç, kalp krizi, ciddi kanama ve ölüm) ise toplamda her 100 hastanın 2’sinde görülür. Hastanın klinik durumuna göre değişmekle birlikte, bu risk oranları ameliyatın risk oranlarına ya eşittir ya da ondan daha düşüktür.
Bu riskler bizi biraz endişelendirdi, ne yapmalıyız?
Endişelenmekte haklı olabilirsiniz, ama unutmayın:
Bu komplikasyonlar çok nadir gelişir. Önemli olan TAVİ işleminin gerçekten gerekli olup olmadığıdır. Eğer güncel bilimsel verilere ve kılavuzlara uygun bir şekilde TAVİ kararı verilmişse bu işlemden kaçmak ölüm riskinin artması demektir. Şöyle ki; TAVİ veya ameliyat ile kapak değişimi yapılmadığında iki yıl içinde her iki hastadan biri hayatını kaybeder.
TAVİ yerine ilaçla tedavi olsam olmaz mı?
Hayır. İleri derecedeki aort kapak darlığının tek tedavisi kapağın yenilenmesidir. İlaçlar sadece belli bir süreliğine hastalığın belirtilerini giderirler; altta yatan sorun giderek ilerlemeye devam eder.
TAVİ öncesi hangi tetkikler yapılır?
Kan tahlili: Kansızlık, böbrek yetersizliği, karaciğer yetersizliği ve enfeksiyon gibi sorunların var olup olmadığının kontrolü için.
EKG: Kalpte ritim bozukluğu olup olmadığının anlaşılması için.
EKO (Kalp ultrasonu): Kalbin pompa gücünün ve aort kapak darlığının teyidi için.
Bilgisayarlı tomografi: Hangi boyutta yapay kapak seçilmesi gerektiğinin ve kasık damarlarının işlem için uygun olup olmadığının belirlenmesi için.
Anjiyo: Kalp damarlarında darlık olup olmadığının anlaşılması için (Darlık varsa TAVİ işleminin riskinin artmaması için ilk önce damarların stentle açılması gerekebilir).
TAVİ işlemine nasıl hazırlanırım?
Doktorunuz TAVİ işlemine nasıl hazırlanacağınız konusunda size önerilerde bulunacaktır. İşlemden önce doktorunuzla şu konularda mutlaka konuşun;
- Düzenli ilaçlarınızı ne zaman alabileceğiniz ve bunları TAVİ işleminden önce alıp alamayacağınızı,
- İşlemden önce ne zaman yemeyi veya içmeyi bırakmanız gerektiğini,
- Varsa, sahip olduğunuz herhangi bir ilaç alerjisini,
- Reçetesiz satın alınan ilaçlar, vitaminler ve bitkisel takviyeler dahil olmak üzere, aldığınız tüm ilaçlar hakkında doktorunuza bilgi verin. Ayrıca, kullanmakta olduğunuz kan sulandırıcı ilaçlarınız varsa bunların işlemden önce devam edilmesi, kesilmesi veya başka ilaçlar ile değiştirilmesi gerekebilir.
- Hala sigara içiyorsanız işlemden ne kadar süre önce bırakmanız gerektiğini doktorunuza sorun.
TAVİ işlemi nasıl yapılır?
İşlem süreci sağlık durumunuza ve doktorunuzun tecrübesine bağlı olarak değişebilmekle birlikte genel olarak TAVİ işlemi şu süreci takip eder:
- TAVİ işlemi öncesi üzerinizde işlemi engelleyebilecek herhangi bir takı, mücevher veya aksesuarınız varsa bunları çıkarmanız istenecektir.
- Takma dişiniz veya işitme cihazınız varsa bunlarında çıkarılması gerekecektir.
- Giysilerinizi çıkarmanız istenir ve giymeniz için bir önlük verilir.
- İşlemden önce idrarınızı yapmanız gerekir.
- Kateterin yerleştirileceği kasık bölgesinde çok fazla kıl varsa bu bölge tıraş edilebilir.
- İşlemden önce elinizden ve kolunuzdan intravenöz damaryolu açılacaktır. Açılan bu damaryolu ilaç enjeksiyonu ve sıvı vermek için kullanılacaktır. Boynunuza ve el bileğinize ek kateterler yerleştirilebilir.
- İşlem masasına sırt üstü yatırılacaksınız.
- Cildinize yapıştırılan elektrotlar sayesinde kalbinizin elektriksel aktivitesini kaydeden ve kalp atış atım hızınızı izleyen bir elektrokardiyogram (EKG) monitörüne bağlanacaksınız. İşlem sırasında hayati belirtileriniz (nabız, tansiyon, solunum sayısı ve oksijen seviyeniz) sürekli izlenecektir.
- Genel anestezi kullanılıyorsa, siz uyurken akciğerlerinize oksijen sağlamak için boğazınıza ve soluk borunuza bir solunum tüpü yerleştirilecektir. Daha sonra işlem sırasında sizin için nefes alacak bir ventilatöre bağlanacaksınız.
- İşlem sırasında idrarınızı boşaltabilmeniz için idrar sondası yerleştirilmesi gerekebilir.
- Odada hayati belirtilerinizi, vücudunuzdan kalbinize ve koroner arterlerinize yönlendirilen kateterin görüntülerini ve kontrast madde enjekte edildikten sonraki görüntüleri takip edebileceğimiz birkaç adet monitör ekranı olacaktır.
- Kasıktaki giriş bölgesinin üzerindeki cilt antiseptik bir solüsyonla temizlenir.
- Doktorunuz kasıktaki atardamar bölgesine küçük bir kesi yapıp, bu atardamara kateter yerleştirir. Bu kateter sayesinde yerleştirilecek olan kapak, aorttan geçerek aort kapak seviyesine yönlendirilir.
- Yeni kapağın yerleştirilme esnasında tansiyon ve nabız kontrolünü sağlamak için işlem öncesi kalbe geçici bir kalp pili yerleştirilir. Alternatif olarak, doktorunuz geçici pil uyarısını TAVİ teli üzerinden yapmayı tercih edebilir.
- Doktorunuz işlem sırasında ölçüm ve röntgen görüntüleri almak için kalbinize ulaşan başka kateterler de yerleştirir.
- Doktorunuz genişleyebilen bir balonu, eski aort kapağınızın seviyesine gelince genişletecek ve eskisinin yerine yeni kapağınızı yerleştirecektir.
- Kateterleri çıkarmadan önce yeni kapağınızın düzgün çalıştığından emin olmak için ölçümler yapılıp, görüntüler alınır.
- Doktorunuz işlem sonrasında kasıktaki damarınızı ve kasık bölgesindeki kesiyi 1-2 dikişle kapatır.
TAVİ sonrası nelere dikkat etmek gerekir?
Taburculuk öncesi doktorunuzla ilaçlarınızı, ağrı kontrolünüzü, yara bakımınızı, beslenme ve aktivite durumunuzu detaylı görüşün.
Tam iyileşme 1 ile 2 hafta sürebilir. Bu süreçte şunlara dikkat etmelisiniz;
- Doktorunuz TAVİ sonrası kan pıhtılarını önlemek için kan sulandırıcı ilaç verebilir, bunların düzenli kullanmanız gerekir.
- Yavaş yavaş normal aktivitelere devam edin, ağır kaldırmayın.
- Araba kullanmaya, iş hayatınıza ne zaman devam edebileceğinizi doktorunuza sorun.
- Kasık bölgesinde şişlik, kızarıklık, akıntı veya kanama belirtisi olursa mutlaka doktorunuzla görüşün.
- Herhangi bir ağrı hissederseniz veya ateşiniz, kanamanız, nefes darlığınız olursa mutlaka doktorunuza haber verin.
- Sağlıklı beslenin ve kilo kontrolünüzü sağlayın.
- Sigara içmeyin.
- Tüm sağlık kuruluşlarına başvurularınızda TAVİ işlemi uygulandığını ve kullanmakta olduğunuz ilaçlarınızı söylemeyi unutmayın.
Kalp kapağı değişen hasta nasıl beslenmeli?
Fazla kilolu veya obez olmak kalbinizi zorlayacaktır. Vücut yağınızın çoğu bel çevrenizdeyse, sağlık sorunları riskiniz daha da artar. Tam tahıllar, yağsız protein, meyve ve sebzeler açısından zengin bir diyet hedefleyin.
- Sebze ve meyve tüketiminizi arttırın,
- Doymuş yağları ve trans yağları azaltın, yemeklerinizi zeytinyağı veya ayçiçek yağı gibi daha sağlıklı yağlar ile hazırlayın,
- Hayvansal proteinden ziyade bitkisel protein tüketin,
- Daha fazla lif tüketin,
- Tam tahıllı ürünleri arttırın,
- Az yağlı ve yağsız süt ürünleri seçin,
- Tatlıları ve şekerli içecekleri sınırlayın,
- Az tuz kullanın.
TAVİ, kalp ameliyatlarında olduğu gibi kalp durdurularak mı yapılır?
Hayır. TAVİ kalp çalışırken yapılır.
İşlem ne kadar sürer?
Ortalama 1,5 saat. Her hastanın özelliği farklıdır ve bu süre daha kısa ya da daha uzun olabilir.
İşlem sırasında ağrı duyulur mu?
Hayır. İşlem ya genel anestezi ya da sedasyon altında yapılır. Her ikisinde de hasta uyutulur ve hastanın işlem boyunca ağrı hissetmesini engelleyen ilaçlar verilir. Fark şu: Genel anestezide hastanın solunum yoluna tüp takılır ve hastaya havayı solunum cihazı verir. Sedasyonda ise solunum tüpü takılmaz, solunum cihazına bağlanılmaz ve hasta solunumunu kendi yapar. Mümkün olduğunca sedasyon tercih edilir. Çünkü, sedasyon ile işlem süresi daha kısa ve risk de daha azdır.
İşlem sonrasında ağrı olur mu?
Hasta uyandığında takılmış olan kateterlere bağlı hafif bir ağrı hissedebilir. Bu durumda, basit ağrı kesiciler ile ağrı giderilir.
İşlem bitince hasta nereye alınır?
Koroner yoğun bakım ünitesine alınır. 1-2 günün sonunda sorun yoksa hasta artık servise alınır ve 1-2 gün de burada takip edilir. Sonra hasta taburcu edilir. Bu süreler bazı hastalar için daha kısa veya uzun olabilir.
İşlemden sonra ilaç kullanılacak mı?
Evet. Genellikle ömür boyu düşük doz aspirin veya benzeri bir kan sulandırıcı kullanılır.
TAVİ’de kullanılan yapay kapak neyden yapılır?
Yeni yapay kapak biyolojiktir. Yani, sığır ya da domuz kalbinin dış zarından yapılır. Bu yapıları destekleyen taşıyıcı bir metal tel iskele de vardır. Metaller; kobalt-krom veya nikel-titanyum alaşımıdır. Bu metaller paslanmaz.
Yeni kapağın ömrü kaç yıl?
Çoğu hasta için en az 5 yıl hatta 10 yıllık sonuçlar olumludur. Elimizde daha uzun süreli veri yok, çünkü teknoloji zaten yeni. Ama, ameliyatla takılan biyolojik kapaklarla aynı materyallerden üretildiğinden onlara benzer bir ömürleri olacağını varsayılabilir. Aslında kapağın ömrünü belirleyen pek çok faktör var ve bunlar her hasta için farklı etki gösterebilir. Örneğin, böbrek yetersizliği gibi ilave bir hastalığın olması kapak ömrünü kısaltır.
Daha önceden TAVİ olmuş bir hastaya yine TAVİ yapılabilir mi?
TAVİ ile takılan kapağın yapısı bozulsa bile tekrar TAVİ yapılabilir.
Daha önceden aort kapağı ameliyatla değiştirilmiş olan bir hastaya TAVİ yapılabilir mi?
Eğer eski kapak da biyolojikse evet, yapılabilir. Ama eski kapak mekanikse hayır, yapılamaz.
Yeni yapay kapak vücutta hissedilir mi?
Hayır, hissedilmez. Ameliyatla takılan mekanik kapakların aksine dışarıdan duyulan ses de çıkarmaz.
Takılan kapak yerinden oynar mı?
Hayır. Yerinden sonradan oynamış olduğu anlaşılan vakalar literatürde bildirilmiş olsa da bu çok nadir bir durumdur.
Eğitim videonuzda kendiliğinden açılan TAVİ kapaklarından da söz ediyorsunuz? En iyisi hangisi?
Balonla açılan kapaklar ile kendiliğinden açılan kapaklar arasında bilinen önemli bir kalite farkı yoktur. Tüm kapaklar yüksek teknoloji ile üretilirler. Çoğu hasta için herhangi bir marka kapak kullanılabilir. Ancak, bazen bir hasta için belli bir markayı tercih etmek daha uygunken, başka bir hasta için diğer bir markayı tercih etmek daha uygun olabilir. Bu, kapak kalitesinden ziyade işleme dair teknik bir konudur.
TAVİ ile ilgili bilimsel verileri özetler misiniz?
TAVİ’nin etkili ve güvenli bir tedavi yöntemi olduğu bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır. Bu çalışmaların hepsi en kaliteli bilimsel dergilerden biri olan New England Journal of Medicine’da (NEJM) yayınlanmıştır (2019 Etki faktörü = 74).
İlk önce (2011-2014), ameliyatı kaldıramayacak kadar yüksek riskli hastalarda TAVİ’nin başarılı olduğu kanıtlanmıştır. Sonuç; TAVİ = Cerrahi.1,2
Sonra (2016-2017), cerrahi riski orta derecede olan hastalarda TAVİ’nin başarısı kanıtlanmıştır. Sonuç; TAVİ = Cerrahi.3,4
Daha sonra (2019), TAVİ’nin cerrahi riski düşük olan hastalarda da başarılı olduğu kanıtlanmıştır. Sonuç; TAVİ ≥ Cerrahi.5,6 Yani, iki ayrı bilimsel çalışmanın birinde TAVİ’nin cerrahiye eşit6, diğerinde ise cerrahiden üstün5 olduğu görülmüştür.
Özetle; 2020 ACC/AHA (Amerika) ve 2021 ESC (Avrupa) Kalp Kapağı Hastalıkları Kılavuzları’na göre, hastada şu özelliklerden herhangi biri varsa hastanın yaşına bakılmaksızın ameliyattan ziyade TAVİ yapılması önerilir:7,8
- Ameliyat için çok yüksek riskli, yani ameliyattan sağ çıkma olasılığının az olduğu tahmin edilen hastalar (Bunun için risk hesaplama yöntemleri kullanılır),
- Beyin, akciğer ve böbrek gibi diğer hayati organlarında da ciddi sorunu olan hastalar,
- Çok düşkün hastalar,
- Ameliyat için teknik sorunu olan hastalar (Örneğin, aort damarı kesi yapılamayacak kadar kireçli olanlar).
Hastada bu sayılan durumlardan hiçbiri yoksa o zaman karar hastanın yaşına göre verilir. Yaş ile ilgili sınırlar hakkında Amerika ve Avrupa bakış açıları farklıdır, yani bu kısım biraz tartışmalıdır. Şöyle ki;
2020 ACC/AHA (Amerika) Kalp Kapağı Hastalıkları Kılavuzu’na göre:
- 65 yaş altında ameliyat tercih edilir (65 yaşından genç hastalara yapılan TAVİ’nin uzun dönem sonuçlarına dair elimizde henüz yeterli bilimsel veri bulunmadığı için).
- 65-80 yaş arasında TAVİ de ameliyat da tercih edilebilir.
- 80 yaş üstünde TAVİ tercih edilir.
2021 ESC (Avrupa) Kalp Kapağı Hastalıkları Kılavuzu’na göre:
- 75 yaş altında ameliyat tercih edilir.
- 75 yaş üstünde TAVİ tercih edilir.
“Ameliyat mı daha iyi, TAVİ mi?” sorusuna cevap olması için özetlediğim bu bilgiler genel bir fikir verme amacı taşımaktadır. Yani, her hastanın özelliği farklı olduğundan bazen bu yaklaşımın dışına çıkmak gerekebileceğini ve en doğru kararı kardiyolog ve kalp cerrahından oluşan bir ekibin (Kalp Ekibi) verebileceğini özellikle belirtelim.
Hasta ve Yakınlarına Öneri
Daha önce size TAVİ’den hiç bahsedilmemiş olabilir. Bu tür ciddi kararlarda her zaman ikinci bir görüş almakta fayda olduğunu vurgulayalım.
Bilimsel verilere dair referanslar
- Smith CR, Leon MB, Mack MJ, et al. Transcatheter versus surgical aortic-valve replacement in high-risk patients. N Engl J Med. 2011;364:2187–2198.
- Adams DH, Popma JJ, Reardon MJ, et al. Transcatheter aortic-valve replacement with a self-expanding prosthesis. N Engl J Med. 2014;370:1790–1798.
- Leon MB, Smith CR, Mack MJ, et al. Transcatheter or surgical aortic-valve replacement in intermediate-risk patients. N Engl J Med. 2016;374:1609–1620.
- Reardon MJ, Van Mieghem NM, Popma JJ, et al. Surgical or transcatheter aortic-valve replacement in intermediate-risk patients. N Engl J Med. 2017;376:1321–1331.
- Mack MJ, Leon MB, Thourani VH, et al. Transcatheter aortic-valve replacement with a balloon-expandable valve in low-risk patients. N Engl J Med. 2019 May 2;380(18):1695-1705.
- Otto CM, Nishimura RA, Bonow RO, et al. 2020 ACC/AHA Guideline for the Management of Patients With Valvular Heart Disease: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Joint Committee on Clinical Practice Guidelines. J Am Coll Cardiol. 2021 Feb 2;77(4):e29-e36.
- Vahanian A, Beyersdorf F, Praz F, et al. ESC/EACTS Scientific Document Group. 2021 ESC/EACTS Guidelines for the management of valvular heart disease. Eur Heart J. 2022 Feb 12;43(7):561-632.
tavi ameliyatı , tavi işlemi , tavi ameliyatı ücreti , tavi ne demek , tavi nedir tıp , tavi yöntemi , tavi yöntemi riskleri, tavi yöntemiyle kalp kapakçığı ameliyatı,