MİTRAL KAPAK YETERSİZLİĞİ
Mitral kapak yetersizliği nedir? Mitral kapak kaçağı nedir? Kalp kapakları kan akımının itici gücüyle açılırlar. Kanın tek yöne doğru geçişine izin veren kapı benzeri yapılardır. Kalbin pompalama işi bitip kanın itici gücü azalınca da kapanırlar. Bu sayede kanın geldiği yere geri kaçmamasını sağlarlar. Mitral kapak, kalpteki dört kapaktan biridir. Kalbin sol odalarını, yani sol kulakçığı sol karıncıktan ayırır. Mitral kapak tam anlamıyla kapanamadığında kan geldiği odaya, yani sol kulakçığa geri kaçar. Kaçan kan miktarı kadar kan da vücuda gönderilememiş olur. Bu kaçağa, mitral kapak yetersizliği veya kısaca mitral yetersizliği denir. Bazen mitral yetmezlik ya da mitral kaçak olarak da adlandırılır. Yani; kaçak, yetersizlik ve yetmezlik eş anlamlıdır. En sık görülen kalp kapak hastalığıdır. Mitral kapak yetersizliği nedir? Mitral kapak kaçağı nedir?
Mitral kapak yetersizliğinin nedenleri nelerdir ?
Mitral kapak yetersizliğinin nedenleri şunlardır:
Mitral kapak prolapsusu (Mitral kapakta çökme-MVP): Mitral kapakta çökme durumda, kalp her kasıldığında mitral kapağın yaprakçıklarından biri veya her ikisi sol kulakçığa doğru bombe yapar. Bu, mitral kapağın sıkı sıkıya kapanmasını engelleyebilir ve kanın geriye doğru kaçmasına neden olabilir. Bazen bombeliğin nedeni yaprakçıkların yapısı gereği yumuşak olmasıyken bazen de yaprakçıkları tutan iplikçiklerin (kordalar) yumuşak olmasıdır. Bazen bu iplikçiklerin kendiliğinden kopması da kaçağa neden olabilir.
Yaşlılığa bağlı kireçlenme: Bazı insanlarda kireçlenme beklenenden fazla olup kapağı sertleştirerek düzgün bir şekilde kapanmasını engelleyebilir.
Enfeksiyonlardan kaynaklanan hasar: Bakteri enfeksiyonları ya direkt olarak (infektif endokardit) ya da daha yaygın olarak romatizmal ateş adı verilen hastalıkta olduğu gibi dolaylı olarak kalp kapaklarına hasar verebilir. Romatizmal mitral kapak yetersizliği, çocuklukta geçirilen farenjit ya da bademcik enfeksiyonundan yıllar sonra ortaya çıkar ve hemen her zaman mitral kapak darlığı da eşlik eder.
Kalp krizi: Kalp krizi, kalp kasının mitral kapağı tutan bölgelerine zarar verebilir. Kalp krizi sonucunda hasar büyükse bu ani ve şiddetli mitral kapak yetersizliğine neden olabilir. Ani olmadan zamanla da gelişebilir.
Konjenital (doğuştan): Doğuştan kusurlu kapaklar söz konusudur.
Kalp kasının genetik hastalıkları (kardiyomiyopatilar): Mitral kapak sonuçta kalp kaslarına tutunan bir yapıdır. Bu yapıdaki bozukluklar doğal olarak kapağı da etkiler.
Işın tedavisi (radyoterapi): Nadiren, göğüs bölgesindeki kanserler için uygulanan ışın tedavisi kapağı da etkileyerek yapısını bozar. Sıklıkla 15-20 yıl sonra kapak bozulması belirginleşmiş olur.
Mitral kapak yetersizliğinin belirtileri nelerdir?
Mitral kapak yetersizliğinin nedenleri nelerdir? Kapaktaki kaçak hafif, orta veya ileri derecede olabilir. Hafif ve orta derecedeki kaçaklar bir şikayete neden olmazlar. İleri (ciddi) seviyeye ulaştığında ise sıklıkla hastada bazı belirti ve bulgular ortaya çıkar: Çabuk yorulma, nefes darlığı, çarpıntı ve bacaklarda şişlik. Mitral kapak yetersizliğinin nedenleri nelerdir ?
Mitral kapak yetersizliği nasıl teşhis edilir?
EKO (Kalp ultrasonu): Tanıda kullanılan en önemli tetkiktir. Ses dalgaları sayesinde çalışan bu cihazla kalbin görüntüleri elde edilir ve kapakta kaçak olup olmadığı kolaylıkla anlaşılabilir. Bazen daha net görüntü elde edebilmek için endoskopik EKO (transözefageal ekokardiyografi; TEE) gerekebilir.
EKG (Elektrokardiyogram): EKG; kalbin elektriksel aktivitesini ölçer. Mitral kaçağa bağlı kalp ritim problemlerini saptamada kullanılır.
Göğüs röntgeni: Kalbin ve akciğerlerin durumunu gösterir. Kulakçıkların büyüdüğü görülür. Mitral kapak yetersizliği nasıl teşhis edilir?
Kardiyak BT.
Kardiyak MRI.
Kalp kateterizasyonu. Mitral kapak yetersizliği nasıl teşhis edilir?
Mitral kapak yetersizliği tehlikeli mi? Mitral kapak yetersizliği ilerler mi?
Mitral kapak yetersizliği tehlikeli mi? Mitral kapak yetersizliği ilerler mi? Mitral kapakta kaçak olduğunda, vücudun çalışması için gerekli olan kan akışı yeterli düzeyde sağlanamaz. Kalbin yeterli kanı pompalamak için daha fazla çalışması gerekir. Bu da kalbi zamanla yorar. Tedavi edilmeyen mitral kapak yetersizliği; atrial fibrilasyon denilen ciddi bir kalp ritim bozukluğuna, kalp yetersizliğine ve pulmoner hipertansiyona (akciğer damar tansiyonu) yol açabilir. Mitral kapak yetersizliği tehlikeli mi? Mitral kapak yetersizliği ilerler mi?
Mitral kapak kendini yeniler mi?
Mitral kapak kendini yeniler mi? Maalesef, mitral kapak kendini yenileyemez.
Kaç çeşit mitral kapak yetersizliği vardır?
İki tip mitral kapak yetersizliği vardır:
- Primer mitral yetersizliği: Mitral kapağın bizzat kendisinde sorun vardır.
- Fonksiyonel (sekonder) mitral yetersizliği: Kapağın tutunduğu kalp dokusunda sorun vardır. Bazen de atriyal fibrilasyon kapakta kaçağa neden olur. Kaç çeşit mitral kapak yetersizliği vardır?
Mitral kapak yetersizliği nasıl tedavi edilir?
Mitral kapak yetersizliği nasıl tedavi edilir? Hafif ve orta derecedeki yetersizliklerin tedavi edilmesine gerek yoktur. Hastaların takipte kalmaları yeterlidir. Ciddi derecedeki yetersizliklerin ise tedavi edilmeleri gerekir. Tedavi ya kapak ameliyatıdır (tamir veya kapağın yapay kapakla değiştirilmesi) ya da ameliyatsız yöntemlerdir (Örneğin; MitraClip). İlaçlar, kapağı tedavi etmekten ziyade hastanın şikayetlerini azaltmak için kullanılırlar.
Mitral kapak yetersizliğinde hangi ilaçlar kullanılır?
Diüretikler (idrar söktürücüler): Akciğerlerde veya vücudun diğer kısımlarında su birikmesini engellerler veya biriken suyun atılmasını sağlarlar.
Kan sulandırıcılar: Mitral kapak hastalığına bağlı atriyal fibrilasyon gelişirse kanın pıhtılaşmasını önlemek için kan sulandırıcı ilaçlar kullanmanız gerekebilir. Bu ilaçlar inme geçirme riskini önemli derecede azaltırlar.
Hipertansiyon ilaçları (antihipertansifler): Hipertansiyon mitral kapak yetersizliğini daha da kötüleştirir. Tansiyonu kontrol altında tutmak kaçak miktarını azaltabilir.
Kalp ritim ilaçları: Atriyal fibrilasyon veya benzeri ritim bozukları hem mitral kaçağı nedeniyle oluşabilirler hem de bizzat kendileri kaçağa neden olabilirler. Bu ikinci durumda ritmin düzeltilmesi ya da en azından hızının kontrol altına alınması kaçağı azaltabilir.
Mitral kapak yetersizliğinin ameliyatla ya da ameliyatsız yöntemlerle tedavileri nasıl yapılır?
Mitral kapak yetersizliğinin ameliyatla ya da ameliyatsız yöntemlerle tedavileri nasıl yapılır? Her hasta farklıdır. Her hastada mitral kaçağın nedeni ve mekanizması da farklıdır. Bu nedenle tedaviler de farklıdır. Ama, genel olarak çoğu durumda ameliyat ilk tercihtir. Ameliyat durumunda tamir etmek sıklıkla kapak değişimine tercih edilir. Ama, tamir her durumda uygun olmaz ya da hekimin bu konuda yeterli tecrübesi olmayabilir. Bu durumda en iyi yöntem kapağın yapay kapakla değiştirilmesi olabilir. Yapay kapaklar biyolojik (sığır ya da domuz kalp zarından yapılma) ya da mekanik (menteşeli) olabilir. Bunlar hakkında daha detaylı bilgi için şu videolarımızı izleyebilirsiniz: https://www.sukruakyuz.com/kalp-kapagi-ameliyati-mitral-kapak/. Ameliyata uygun olmayan vakalarda ise mandal takarak kaçak azaltılabilir (MitraClip). Bunun detayları için de şu videomuzu izleyebilirsiniz: https://www.sukruakyuz.com/mitraclip-mitral-kapak-kacagi/.