Dolaşım Sistemi / Kalp Döngüsü

Bildiğiniz gibi, insanın yaşayabilmesi için dokuların oksijene ve besin öğelerine ihtiyacı vardır. Oksijen, akciğerlerden gelir ve yukarıdaki videoda kırmızıyla renklendirilen atardamarlar yoluyla tüm vücuda ulaştırılır. Oksijeni kullanılan kan ise, videoda maviyle gösterilen toplardamarlar yoluyla tekrar oksijen almak üzere akciğere geri döner. Kanın bu hareketini sağlamak için her iki damar sisteminde iki ayrı pompa gerekir. Bir pompa, oksijenlendirilmiş kanı akciğerden alıp vücuda gönderir; diğer pompa ise oksijeni kullanılan kanı toplayıp akciğere gönderir. Bu pompalardan biri sağda, biri soldadır. Bunlar aslında birbirine komşudur; arada bir bölmeyle birbirinden ayrılır. Yani, kalp tek bir organdır, ama aslında iki ayrı pompadan oluşur. Kalbin üst boşluklarına, yani odacıklarına kulakçık; alt boşluklarına ise karıncık denir. Hem sağ hem de sol tarafın kendi kulakçık ve karıncığı vardır (Kalbe karşıdan baktığımız için, videoda bize göre sağ olan tarafın aslında anatomik olarak sol olduğuna dikkat ediniz).

Kalp Döngüsü

Yukarıdaki videoda da gördüğünüz üzere, oksijeni kullanılan kan vücudun üst ve alt kısmından gelen iki büyük toplardamarla kalbin sağına gelir. İlk durak sağ kulakçıktır. Burası tamamen kanla dolunca buradaki kapak (triküspit kapak) açılır ve kan sağ karıncığa boşalır. Sağ karıncık tamamen dolunca da bu kez burası kasılır ve içindeki kanı pompalar. Sağ karıncık çıkış yolu üzerinden ilerleyen kan buradaki kapağın (pulmoner kapak) açılmasını sağlar. Buradan geçen kan da oksijen almak üzere her iki akciğere gider (Burada dikkat edilmesi gereken noktalardan biri şudur: Sağ tarafta meydana gelen bu işlevlerin aynısı sol tarafta da aynı anda gerçekleşir). Akciğerlerde kanın içindeki karbondioksit çekilir ve yerine oksijen verilir. Oksijenlendirilen kan, sağdan 2 ve soldan 2 olmak üzere toplam 4 tane akciğer damarı yoluyla kalbe geri gelir, ama bu kez sol tarafa. Sol kulakçık kanla dolar ve buradaki kapak (mitral kapak) açılır ve kan sol karıncığa boşalır. Sol karıncık tamamen dolunca kasılır ve içindeki kanı pompalar. Kan bu kez sol karıncık çıkış yolu üzerinden geçer ve buradaki son kapağın (aort kapak) açılmasını sağlar. Buradan da vücudun en büyük damarı olan aort damarı yoluyla tüm vücuda dağıtılır. Tüm bunların koordineli bir şekilde gerçekleşebilmesi kalbin elektrik sistemi sayesinde olur. Dakikada yaklaşık 5 litre kan bu şekilde yer değiştirir. Kalbin bu döngüsü günde ortalama 100.000 kez tekrarlanır. Bu, 80 yaşındaki birinin kalbinin hiç durmadan yaklaşık 3 milyar kez atmış olduğu anlamına gelir.