Alkol Septal Ablasyon

Hipertrofik kardiyomiyopati (HKM), kalp duvarlarının anormal derecede kalın olduğu genetik bir hastalıktır. HKM’de yeterli miktarda kan kalbe dolamaz, dolayısıyla vücuda da yeterince pompalanamaz. HKM, toplumda her 500 kişiden 1’inde bulunur; ancak, çoğu hasta böyle bir hastalığa sahip olduğundan habersizdir. Tanı, EKO (ekokardiyografi; kalp ultrasonu) ile konur.
Hipertrofik kardiyomiyomati
HCM Care web sitesinden alıntılanarak yeniden düzenlenmiştir.

Alkol septal ablasyon nedir?

Bazı HKM hastalarında kanın vücuda gönderilirken kalpten çıktığı ilk bölgede de (sol karıncık çıkış yolu; LVOT) kalınlaşma vardır. Bu, kanın çıkışına ciddi bir engel (obstrüksiyon) oluşturur. Obstrüktif HKM adı verilen bu tip bir kalınlaşma ameliyat ya da ameliyatsız yöntemle inceltilebilir. Septal miyektomi adı verilen ameliyatta, kalınlaşan bölgenin bir bölümü kesilip çıkartılır. Alkol septal ablasyon adı verilen ameliyatsız yöntemde ise kalınlaşan bölgeye doğrudan saf alkol verilerek hasar görmesi amaçlanır. Alkolün toksik etkisiyle o bölgedeki dokular ölür ve zamanla incelmeye başlar. Böylece, hastanın şikayetleri azalır; yaşam kalitesi ve süresi artar. Günümüzde, kalınlaşan bölge için inceltme işlemi gereken her 10 hastanın 9’unda alkol septal ablasyon; 1’inde ise ameliyat yapılmaktadır. 
Septal miyektomi ameliyatı
Ameliyat: Septal miyektomi (Tufts Medical Center web sitesinden alıntılanarak yeniden düzenlenmiştir)
Alkol septal ablasyon
Ameliyatsız yöntem: Alkol septal ablasyon (Tufts Medical Center web sitesinden alıntılanarak yeniden düzenlenmiştir)

Alkol septal ablasyon kime uygulanır?

Kalbin çıkış yolunda kalınlaşma varsa tedavide ilk seçenek, ilaçlarla kalbin kasılma gücünü kısmen baskılayarak çıkış yolunun daralmasını engellemektir. Bu sayede, çoğu hastada şikayetler ortadan kalkarAlkol septal ablasyon ya da ameliyat, ilaçlara rağmen şikayetleri geçmeyen obstrüktif HKM hastalarına uygulanır. Hangi hastaya alkol septal ablasyonun, hangi hastaya ameliyatın daha uygun olacağı teknik bir konu olup bu yazıda tıbbi detaylara girilmemiştir. Obstrüktif olmayan (non-obstrüktif) HKM’de ise alkol septal ablasyonun ya da ameliyatın yeri yoktur; çünkü kalbin çıkış yolunda zaten darlık bulunmaz.

İşlemden önce hangi tetkikler yapılır?

  • Kan tahlili: Kansızlık, böbrek yetersizliği ve enfeksiyon gibi diğer hastalıkların kontrolü için.
  • EKG: Kalpte ritim bozukluğu olup olmadığının anlaşılması için.
  • EKO (Kalp ultrasonu): Sol karıncık çıkış yolunda kalınlaşma olup olmadığının, varsa darlık derecesinin ve yalnızca ameliyat ile çözülebilecek ilave sorunların (örneğin, mitral kapakta anatomik bozukluklar) olup olmadığının tespiti için.

Alkol septal ablasyon nasıl yapılır?

Bu işlemde; kalbin çıkışındaki kalın bölgeyi besleyen damar anjiyo ile tespit edilir ve içine saf alkol verilir. Alkol, toksik olduğundan o damarın kan verdiği dokuları hemen tahrip eder. Yani, bilerek o bölgede kalp krizi oluşturulur. Bu küçük kalp bölgesi canlılığını yitirip kasılamadığı ve birkaç ay içinde inceleceği için çıkış yolu genişlemiş ve kan pompalanırken önündeki engel de ortadan kalkmış olur. 

Alkol septal ablasyon işlemi boyunca kalp çalışmaya devam eder; ameliyatın aksine kalp durdurulmaz. İşlemde, kasık (bacak) damarı yoluyla uzun ve esnek bir boru (kateter) kalbe gönderilir. Sonra, kateter içinden kalbin kendi damarlarını (koroner arter) görüntülemek için kontrast madde adı verilen özel bir boya verilir. Böylece, kalp damarlarından hangisinin çıkış yolundaki kalın bölgenin damarı olduğu belirlenir. Sonra, bir tel ve balon alkolün verileceği bu bölgeye kateter yoluyla gönderilir. Alkolü, inceltilmek istenen bölgeye hapsetmek ve diğer kalp alanlarına kaçmasını engellemek amacıyla balon şişirilir ve sonra balonun uç kısmından alkol yavaşça verilir. 10-15 dakika bekledikten sonra balon indirilir. Daha sonra, tekrardan boya verilerek damarın yeni görüntüsü alınır. Başarılı bir işlemde; anjiyoda damarın artık boya ile dolmadığı ve EKO’da kalbin çıkış yolundaki basınçlarda olumlu yönde bir değişme olduğu gözlenir.

İşlem ne kadar sürer?

Genellikle, 1 saat sürer. Her hastanın özelliği farklıdır ve bu süre daha kısa ya da uzun olabilir.

İşlem sırasında veya sonrasında ağrı duyulur mu?

İşlem boyunca hasta uyanıktır. İşlemde kalbin çıkış yolunda istemli kalp krizi oluşturulduğundan damardan güçlü ağrı kesici ve sakinleştiriciler verilerek hastanın göğüs ağrısı hissetmeden işlemi tamamlaması sağlanır. Ancak, hasta uyandığında damara giriş yerinde hafif bir ağrı hissedebilir. Bu durumda basit ağrı kesiciler ile ağrı giderilir.

Alkol septal ablasyon işlemini kim yapar?

Bu işlemi, teorik ve pratik eğitim almış girişimsel kardiyologlar yapar. Septal miyektomi ameliyatını ise kalp cerrahları yapar.

Alkol septal ablasyonun riskleri nelerdir?

Her girişimsel işlem gibi bu işlemin de riskleri bulunur ve en önemlileri şunlardır:
  • Her 100 hastadan 10’una kalıcı kalp pili takılması gerekebilir. Daha nadiren, şoklama pili (ICD) takılması gerekebilir. Kalp pili riskinin altında yatan mekanizma şudur: Elektriksel iletiler kalbe yayılırken ana ileti yolunu kullanır ve bu yol tam da sol karıncık çıkışında bulunur. Burası tedavinin uygulandığı, yani alkolün enjekte edildiği bölgedir. Her 100 kişinin 90’ında ileti yolu alkolden etkilenmez ve sorun olmaz. Ama, geri kalan vakalarda bu yol kısmen ve ya tamamen etkilenir ve kalp hızı yavaşlar. Bunu engellemek için işlem sırasında ve işlemden sonra 24 saat boyunca duracak şekilde bir kalp pili kablosu, boyun ya da bacak damarı yoluyla geçici olarak kalbe yerleştirilir. Kalp hızı düşer ve kendiliğinden birkaç günde normal hızına geri dönmezse bu geçici pil, kalıcı pille değiştirilir. 
  • Felç, ölüm ve sorunlu bölge (LVOT) dışındaki kalp bölgelerinde kalp krizi gelişmesi toplamda her 100 kişiden 1’inde olur.

Bu riskler beni kaygılandırdı, ne yapmalıyım?

Kaygılanmakta haklı olabilirsiniz, ama unutmayın: Bu komplikasyonlar çok nadiren gelişir. Önemli olan işlemin gerçekten gerekli olup olmadığıdır. Güncel bilimsel verilere ve kılavuzlara uygun bir şekilde karar verilmişse bu işlemden kaçınmak şikayetlerinizin geçmeyeceği ve düşük hayat kalitenizin devam edeceği anlamına gelir.